واژه‌شناسی: خراسان و شام و ژاپن
دوشنبه ٢٠/دی/١٣٩۵ - ٨/ژانویه/٢٠١٧اهمیت خورشید در زندگی ما انکارناپذیر است. اما چندین سرزمین هستند که نامشان به برآمدن خورشید پیوند دارد و هر یکی از دید مردم ناحیه‌ای از زمین به برآمدن خورشید بستگی...
View Articleسراندیب: امیرخسرو دهلوی و ولتر و شرلوک هولمز
سه‌شنبه ٢١/دی/١٣٩۵ - ١٠/ژانویه/٢٠١٧در روز ٢٨ ژانویه ١٧۵۴ هوریس والپول (Horace Walpole) نویسنده‌ی انگلیسی (زاده: ١٧١٧ درگذشته: ١٧٩٢) در نامه‌ای به دوستش هوریس مان (Horace Mann) بدو گفت که واژه‌ی تازه‌ای...
View Articleواژه‌شناسی: ابلیس و عزازیل
سه‌شنبه ٢٨/دی/١٣٩۵ - ١٧/ژانویه/٢٠١٧واژه‌ی ابلیس در زبان پارسی گویا از زبان عربی و به ویژه از متن قران وام گرفته شده است. اما این واژه عربی نیست بلکه در اصل شکل عربی شده‌ی واژه‌ای یونانی است. این مفهوم...
View Articleواژه شناسی: کلک و کلک
چهارشنبه ۶/بهمن/١٣٩۵ - ٢۵/ژانویه/٢٠١٧همان طور که پیشتر در جستاری درباره‌ی برخی ایرادها یا پیشنهادهای بهبودساز درباره‌ی فرهنگ دهخدا اشاره کردم، در فرهنگ‌های نوین، واژه‌های مشابه را که از ریشه‌های متفاوت...
View ArticleClik here to view.
شکست مارکوس آنتونیوس در فره‌اسپه
سه‌شنبه ١٢/بهمن/١٣٩۵ - ٣١/ژانویه/٢٠١٧در سال ٣٧ پیش از میلاد، روم زیر فرمان سه نفر اداره می‌شد که بدان «سه‌فرمانروایی» (triumvirate) می‌گویند و این سه تن یولیوس کایزر (Julius Caesar) یا ژولیوس سزار،...
View Articleخاقانی شروانی و شرف الدین نسفی صاحب قصیده‌ی «نشکند»
آدینه ١٣/بهمن/١٣٩۶ - ٢/فوریه/٢٠١٨شرف‌الدین حسام الائمه محمد ابن ابوبکر نَسَفی یکی از علمای قرن ششم هجری قمری بود. سدیدالدین محمد عوفی، صاحب «لُباب الالباب»، درباره‌ی ملاقات شرف‌الدین نسفی با خاقانی...
View Articleسیاوش و چهارشنبه سوری؟
سه‌شنبه ٢٢/اسفند/١٣٩۶ - ١٢/مارچ/٢٠١٨چند روزی است به مناسبت جشن چهارشنبه سوری، در شبکه‌های اجتماعی متنی دست به دست می‌شود درباره‌ی ربط دادن چهارشنبه سوری به داستان سیاوش. در این جستار به بررسی این متن...
View Articleباز آمدم چون عید نو!
شنبه ٢۶/اسفند/١٣٩۶ - ١٧/مارچ/٢٠١٨با سلام و درود به همه‌ی دوستان و خوانندگان این وبلاگ و با پوزش به خاطر دیرکرد در روزآمدسازی، امیدوارم در سال نوی ایرانی باز به صورت مرتب و هماهنگ و پیوسته در خدمت...
View Articleواژه‌های یونانی در غزل‌های مولانا
شنبه ١١/فروردین/١٣٩٧ - ٣١/مارچ/٢٠١٨زبان مادری مولانا جلال‌الدین محمد بلخی زبان پارسی بود اما در دوران تحصیل و دانش اندوزی زبان عربی را هم آموخت و به ویژه چون در دمشق درس خوانده بود به زبان عربی هم تسلط...
View Articleواژه‌شناسی: عید پاک
یک‌شنبه ١٢/فروردین/١٣٩٧ - ١/اپریل/٢٠١٨امروز در باور مسیحیان روزی است که حضرت عیسا به آسمان عروج کرده است. نام این عید در زبان انگلیسی Easter است و در زبان فرانسه‌ای Pâques گفته می‌شود. همین نام...
View Articleریشه‌ی دعای صد و بیست ساله بشوی
دوشنبه ١٣/فروردین/١٣٩٧ - ٢/اپریل/٢٠١٨چند وقتی است که در شبکه‌های اجتماعی درباره‌ی دعای «صد و بیست ساله بشوی!» متن‌هایی پخش می‌شود و برخی دوستان از من درباره‌ی درستی آن پرسیده‌اند. در این جستار به یک...
View Articleسامری و گوساله‌ی زرین
شنبه ١٨/فروردین/١٣٩٧ - ٧/آپریل/٢٠١٨در داستان خروج بنی‌اسراییل از مصر، می‌خوانیم که خداوند (یَهوَه، خدای یهودان) حضرت موسا را به مدت سی شب به سوی خود می‌خواند. موسا برادر خود هارون را به عنوان جانشین...
View Articleباز آمدم، باز آمدم!
شنبه ١٢/امرداد/١٣٩٨ - ٣/آگوست/٢٠١٩با سلام و درود به همه‌ی دوستان و خوانندگان این وبلاگ و با پوزش به خاطر دیرکرد در روزآمدسازی. و با سپاس از دوستانی که پیگیر و جویای حال من و این وبلاگ بوده‌اند. هرچند...
View Articleواژه‌شناسی: کرگدن، تکشاخ
یک‌شنبه ١٣/امرداد/١٣٩٧ - ۴/آگوست/٢٠١٩(تاریخ اصلی نگارش: خرداد ١٣٩۵ / می ٢٠١۶) یکی از موجودهای افسانه‌ای موجودی است که در پارسی «تکشاخ» گفته می‌شود. این نام در زبان پارسی جدید است و ترجمه‌ای است از...
View Articleسالی دگر آمد ز ره ......
چهارشنبه ١١/دی/١٣٩٨ - ١/ژانویه/٢٠١٩با سلام و درود به خوانندگان عزیز این وبلاگ و دوستان خوب و قدیمی. فرارسیدن سال ٢٠٢٠ میلادی را به ایرانیان ساکن در بیرون از کشور عزیز شادباش می‌گویم و امیدوارم که امسال...
View ArticleClik here to view.
معرفی کتاب: شکست اسلام سیاسی - اولیویه روآ
پنج‌شنبه ١٢/دی/١٣٩٨ - ٢/ژانویه/٢٠١٩همان طور که می‌دانید چند سالی است که به دلیل‌های کاری و شخصی، فعالیت من در این وبلاگ کاهش یافته است. اما در این مدت جستارهای زیادی به صورت چرکنویس (draft) آماده کرده...
View ArticleClik here to view.
معرفی کتاب: «آذر استروشنی یا شمشیر اسپارتاکوس»
سه‌شنبه ١٧/دی/١٣٩٨ – ٧/ژانویه/٢٠٢٠در این جستار می‌خواهم به معرفی کتاب جالبی بپردازم که سَبک آن معمولاً در کتاب‌های فارسی چندان رایج نیست و آن هم «داستان تاریخی» است. مزیت داستان تاریخی در آن است که...
View ArticleClik here to view.
معرفی کتاب: قران تاریخ‌نگاران
آدینه ٢٠/دی/١٣٩٨ – ١٠/ژانویه/٢٠٢٠مجموعه‌ی سه جلدی «قرآن تاریخ‌نگاران» (به زبان فرانسه: Le Coran des historiens)، توسط سی تَن از پژوهشگران تاریخ ادیان، به سرپرستی محمدعلی امیرمعزی، استاد دانشسرای...
View ArticleClik here to view.
معرفی کتاب: هدایه المتعلمین فی الطب
آدینه ۴/بهمن/١٣٩٨ - ٢۴/ژانویه/٢٠٢٠(تاریخ نگارش پیش‌نویس: ژانویه ٢٠١٧ = دی ماه ١٣٩۵)پیشتر نوشته‌ام که زبان پارسی دری، برخلاف تصور بسیاری، تنها در زمینه‌ی شعر کاربرد نداشته است بلکه در همه‌ی زمینه‌های...
View Articleمعرفی کتاب آذر استروشنی - بخش دوم
آدینه ٢٧/دی/١٣٩٨ – ١٧/ژانویه/٢٠٢٠پس از معرفی کتاب «آذر استروشنی یا شمشیر اسپارتاکوس»، خوانندگان عزیزی خواستار آگاهی بیشتر درباره‌ی این کتاب شدند. از این رو با آقای یوسف امیری تماس گرفتم و از او خواستم...
View Article